Wybrane normy dotyczące muzyki i dekoracji
oraz fotografowania i filmowania w czasie celebracji liturgicznych, obowiązujące na terenie Archidiecezji Przemyskiej
Głównym celem niniejszych norm i wskazań (opracowanych na podstawie obowiązujących dokumentów) jest konieczność zagwarantowania sacrum liturgii przez usunięcie z naszych kościołów wszelkich praktyk i zachowań utrudniających świadome, pełne, aktywne i owocne uczestnictwo w liturgii. W swej istocie liturgia sprawowana w Kościele jest podarowana przez Chrystusa i polecona Kościołowi. Zachowanie przepisów stanowi o autentyczności liturgii i o jej egzystencji. Ważnym argumentem jest także ujednolicenie wymogów związanych z celebracjami liturgicznymi.
Przestrzeganie zasad doboru śpiewów
- Podczas Mszy świętej nie wolno wykonywać piosenek religijnych czy świeckich.
- Podczas Komunii św. wolno wykonywać jedynie pieśni eucharystyczne. W okresie Bożego Narodzenia wolno śpiewać kolędy.
- Odtwarzanie pieśni czy piosenek religijnych z nośników audiowizualnych, np. z płyty CD oraz tzw. elektroniczny organista są zabronione.
- Psalm responsoryjny powinien być wykonywany z ambony, a nie przez organistę z chóru. Śpiew ten może wykonywać jednogłosowo schola, ale też nie z chóru, lecz z miejsca w pobliżu ołtarza.
- Organista wykonuje posługę zleconą mu przez księdza proboszcza, który odpowiada za poprawność liturgiczną wykonywanych śpiewów.
- W sytuacjach gdy oprawę muzyczną Mszy św. tworzy ktoś inny niż miejscowy organista, proboszcz powinien szczególnie zatroszczyć się o poprawność liturgiczną dobranych śpiewów.
Dobór śpiewów podczas celebracji sakramentu małżeństwa
Jeżeli nowożeńcom bardzo zależy na wykonaniu jakiejś piosenki religijnej, to można na to pozwolić przed rozpoczęciem Mszy św. lub po jej zakończeniu. Wprowadzeniu nowożeńców do kościoła może towarzyszyć grany na organach marsz, nie może on jednak zastępować pieśni na wejście. Podczas Komunii św. wolno wykonywać jedynie pieśni eucharystyczne (nie powinno się wykonywać np. śpiewu „Ave Maria”, śpiew ten można wykonać po Mszy św., gdy nowożeńcy udają się do ołtarza Matki Bożej). Zdarza się, że nowożeńcy zapraszają innego organistę lub jakiś zespół muzyczny. Proboszcz parafii musi być o tym poinformowany. Po uzyskaniu zgody księdza proboszcza, wewnętrzne ustalenia odnoszące się do posługi organistów rozwiązywane są między stronami.
Instrumenty muzyczne używane podczas liturgii
Poza organami wolno używać w liturgii innych instrumentów z wyjątkiem tych, które są zbyt hałaśliwe lub wprost przeznaczone do wykonywania współczesnej muzyki rozrywkowej. Wyłącza się z użytku liturgicznego: fortepian, keyboard, gitarę elektryczną, perkusję i wszelkiego rodzaju bębny, grzechotki, „przeszkadzajki” itp.
Zasady dotyczące dekorowania wnętrz sakralnych
- Przy dekorowaniu wnętrza kościelnego należy zachować umiar i dbać o estetykę. Obowiązuje tutaj zasada mówiąca o szlachetnej prostocie i prawdziwości materiałów. Dekoracje powinny być skromne i estetyczne, ale za to wykonane z materiałów „prawdziwych” (np. żywych kwiatów). Nie należy używać sztucznych kwiatów.
- Należy unikać sztucznych dekoracji w postaci banerów, haseł wykonywanych ze styropianu czy tworzyw sztucznych. Nie powinno się ustawiać dekoracji w postaci plansz.
- Przy okazji uroczystości I Komunii św. czy Bierzmowania nie powinno się ustawiać żadnych dekoracji w postaci tablic, plansz, banerów.
- Przy okazji ślubów nie można zezwalać na ustawianie sztucznych bram, zniczy, tkanin ciągnących się przez całą świątynię itp. dodatkowych dekoracji.
- Przy okazji Wielkiego Postu zabronione jest ustawianie przed ołtarzem kamieni, cierniowych gałązek czy aranżacji pokutnych. Nie należy w tym okresie dekorować ołtarzy kwiatami.
- Należy unikać „dublowania” przedstawień Matki Bożej czy świętych.
- Nie należy „dublować” wizerunku Ukrzyżowanego przy ołtarzu i tabernakulum.
- Nie wolno zasłaniać zabytkowych nastaw ołtarzowych wątpliwej jakości artystycznej okolicznościowymi dekoracjami, tkaninami, styropianami, planszami itp.
Fotografia, operatorzy kamer
Filmowanie i fotografowanie w kościele podczas uroczystości religijnych musi się dokonywać w sposób godny i dyskretny, z największą czcią i szacunkiem dla liturgii oraz z zachowaniem ściśle określonych zasad i norm.
- W Archidiecezji Przemyskiej do fotografowania i filmowania w czasie liturgii może być dopuszczona jedynie ta osoba, która przed rozpoczęciem celebry przedstawi ważną akredytację wystawioną przez Kurię Metropolitalną w Przemyślu lub, jeśli jest spoza terenu Archidiecezji, akredytację wystawioną przez kompetentną władzę kościelną.
- Pozwolenie na fotografowanie lub filmowanie w czasie celebracji liturgicznej wymaga każdorazowej zgody miejscowego księdza proboszcza. Fotografowie i kamerzyści powinni zgłosić się odpowiednio wcześniej do księdza proboszcza, aby z nim uzgodnić wszystkie szczegóły związane z miejscem i sposobem wykonywania swojej pracy.
- Osoby upoważnione do fotografowania lub filmowania podczas czynności liturgicznych powinny być odpowiednio tj. godnie ubrane.
- Fotograf czy operator kamery nie powinien czuć się wyłączony z akcji liturgicznej. Zasadniczo nie powinien zajmować miejsca w prezbiterium. W uzasadnionych przypadkach, obecność i poruszanie się operatora w prezbiterium należy ograniczyć do minimum.
- Wykluczone jest ustawianie w prezbiterium dodatkowych źródeł oświetlenia skierowanych w stronę zgromadzenia lub rażących wzrok osób bezpośrednio biorących udział w czynnościach sakramentalnych.
- Należy ograniczać do minimum ruchy związane z obsługą sprzętu tak, aby nie rozpraszać uwagi uczestników liturgii.
- Nie wolno fotografować wnętrza kościoła i jego wyposażenia w czasie celebracji liturgicznych.
- W przypadku braku poszanowania powyższych zasad i przyjętych ustaleń ksiądz proboszcz może odmówić fotografom lub operatorom prawa wykonywania ich pracy w kościele.
- W razie nieprzestrzegania powyższych norm i zasad przez fotografów i kamerzystów, ksiądz proboszcz jest proszony o powiadomienie Kurii Metropolitalnej w Przemyślu.